Hukuk, bireylerin, şirketlerin ve devletlerin haklarını ve yükümlülüklerini düzenleyen geniş bir disiplindir. Toplum düzeninin sağlanması, bireylerin haklarının korunması ve hukuki ilişkilerin belirli kurallar çerçevesinde yönetilmesi amacıyla hukuk, çeşitli alanlara ayrılmıştır. Her bir hukuk dalı, belirli bir konuya odaklanır ve bu alanda uzmanlaşmış hukukçular tarafından uygulanır. Hukukun temel dallarını detaylı şekilde ele alarak, kapsamlarını ve önemlerini açıklayacağız.
Hukuk alanları: Öğrendiğim ve Derlediğim Bilgileri paylaşıyorum
Eczacılık fakültesinden sonra ikinci olarak Hukuk Fakültesinde lisans eğitimi almak istediğime kanaat getirdiğim için bir yandan Matematik çalışırken bir yandan da ilgi alanım olan Hukuk alanında okuduğum kitaplardan edindiğim bilgileri nacizane kendim yazmaya başladım. Keyifli okumalar diliyorum.
Anayasa Hukuku
Anayasa hukuku, devletin temel yapısını, yönetim organlarını ve bireylerin temel haklarını düzenleyen hukuk dalıdır. Türkiye’de anayasa hukuku, 1982 Anayasası çerçevesinde şekillenmiştir. Bu hukuk dalı, yasama, yürütme ve yargı erklerinin yetkilerini belirler ve vatandaşların temel haklarını güvence altına alır.
Örneğin, anayasa hukuku sayesinde bireylerin düşünce özgürlüğü, basın özgürlüğü, seçme ve seçilme hakkı gibi hakları güvence altına alınmıştır. Anayasa Mahkemesi, bu hukuk dalının en önemli uygulayıcılarından biridir ve anayasa ihlallerini denetleme yetkisine sahiptir.
İdare Hukuku
İdare hukuku, devletin idari yapısını, kamu kurumlarının işleyişini ve bireylerle olan ilişkilerini düzenler. Kamu hizmetlerinin yürütülmesi, memur hakları ve yükümlülükleri, idarenin eylem ve işlemlerine karşı açılabilecek davalar bu hukuk alanına girer.
İdare hukuku kapsamında en sık karşılaşılan davalar, memur disiplin cezalarına itirazlar, belediye kararlarına karşı açılan iptal davaları ve kamulaştırma davalarıdır. Danıştay, idari yargı sisteminin en üst mahkemesi olup, idari uyuşmazlıkların çözümünde yetkilidir.
Ceza Hukuku
Ceza hukuku, suç kavramını, cezalandırma yöntemlerini ve cezaların uygulanmasını düzenleyen hukuk dalıdır. Bu hukuk dalı, bireylerin ve toplumun güvenliğini sağlamak amacıyla suç teşkil eden eylemleri tanımlar ve bu suçlara uygulanacak yaptırımları belirler.
Ceza hukuku, genel ceza hukuku ve özel ceza hukuku olarak ikiye ayrılır. Genel ceza hukuku suç kavramını ve cezalandırma ilkelerini incelerken, özel ceza hukuku belirli suç türlerini (örneğin hırsızlık, dolandırıcılık, adam öldürme) ele alır. Türk Ceza Kanunu (TCK), Türkiye’de ceza hukukunun temel yasasıdır.
Medeni Hukuk
Medeni hukuk, bireyler arasındaki özel hukuk ilişkilerini düzenleyen bir hukuk dalıdır. Kişiler hukuku, aile hukuku, miras hukuku ve eşya hukuku gibi alt dalları bulunur.
- Kişiler hukuku, bireylerin hukuki statüsünü belirler.
- Aile hukuku, evlilik, boşanma, velayet, nafaka gibi konuları kapsar.
- Miras hukuku, kişinin ölümü halinde mal varlığının nasıl paylaştırılacağını düzenler.
- Eşya hukuku, mülkiyet ve ayni haklarla ilgilidir.
Medeni hukuk, Türk Medeni Kanunu çerçevesinde uygulanmaktadır ve bireylerin günlük hayatındaki birçok hukuki süreci düzenler.
Borçlar Hukuku
Borçlar hukuku, bireyler ve kurumlar arasındaki borç ilişkilerini düzenler. Sözleşmeler, haksız fiiller ve sebepsiz zenginleşme borçlar hukukunun temel konularıdır.
- Sözleşmeler hukuku, iki taraf arasında yapılan anlaşmaların geçerliliğini ve tarafların yükümlülüklerini belirler.
- Haksız fiil, bir kişinin başka bir kişiye zarar vermesi durumunda ortaya çıkan hukuki sorumluluğu inceler.
- Sebepsiz zenginleşme, bir kişinin haklı bir sebep olmaksızın başkasının malvarlığından fayda sağlaması durumunda devreye girer.
Borçlar hukuku, ticari hayattan günlük yaşama kadar geniş bir etkiye sahiptir.
Ticaret Hukuku
Ticaret hukuku, ticari işletmelerin, şirketlerin ve tacirlerin faaliyetlerini düzenler. Şirketler hukuku, kıymetli evrak hukuku ve deniz ticareti hukuku gibi alt dalları vardır.
- Şirketler hukuku, anonim, limited ve diğer şirket türlerinin kuruluşunu ve işleyişini düzenler.
- Kıymetli evrak hukuku, çek, bono ve poliçe gibi ticari belgeleri ele alır.
- Deniz ticareti hukuku, deniz yoluyla yapılan taşımacılık faaliyetlerini kapsar.
Ticaret hukuku, Türk Ticaret Kanunu ile düzenlenir ve işletmelerin yasal çerçevede faaliyet göstermesini sağlar.
Deniz Ticareti Hukuku
Deniz ticareti hukuku, deniz taşımacılığı, gemi işletmeciliği ve uluslararası deniz ticareti ile ilgili kuralları içeren hukuk dalıdır. Bu hukuk dalı, deniz ticaretinde kullanılan belgeleri, navlun sözleşmelerini, gemi alım-satım işlemlerini ve deniz kazalarını düzenler.
Deniz ticareti hukuku, uluslararası hukukla da doğrudan bağlantılıdır. IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü) tarafından belirlenen kurallar, Türkiye’de de uygulanmaktadır.
İş Hukuku
İş hukuku, işçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalıdır. İşçi hakları, iş sözleşmeleri, çalışma saatleri, kıdem tazminatı ve iş sağlığı gibi konuları kapsar.
İş hukuku, bireylerin çalışma hayatında korunmasını sağlayan temel hukuk dallarından biridir. İşçi hakları konusunda yaşanan uyuşmazlıklarda İş Mahkemeleri devreye girer.
Gayrimenkul Hukuku
Gayrimenkul hukuku, taşınmazlarla ilgili her türlü hukuki işlemi düzenleyen hukuk dalıdır. Tapu işlemleri, ipotek, kira sözleşmeleri, kamulaştırma, inşaat sözleşmeleri gibi konuları içerir.
Bu hukuk dalı, özellikle arsa alım satımları, konut kredileri ve kentsel dönüşüm projeleri açısından büyük önem taşır. Gayrimenkul hukuku kapsamında ortaya çıkan uyuşmazlıklar Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile mahkemeler tarafından çözülmektedir.
